Bron: PC Plus Magazine, nr 4, Juni 2004

door:Walter Wijnhoven

Digitaal consult, wordt u daar beter van?

Print zelf het receptje

bekijk PDF versie klik hier

Het tekort aan huisartsen groeit en veel huisartsen zijn telefonisch moeilijk te bereiken. Voor werkenden en mensen die aan huis gebonden zijn, is het lastig de praktijk te bezoeken. E-mail-consult kan dan uitkomst bieden, mits de digitale patiënt kritisch blijft.

Robert Mol staat te boek als de eerste e-maildokter van Nederland. Hij richtte www.emaildokter.nl op na de huisartsenstaking in mei 2001, toen hij telefonisch waarnam. “Driekwart van de bellers bleek ik van een adequaat advies te kunnen voorzien. Ik had toen net een maand internet en kwam na de waarnemingsdienst op het idee om consult via e-mail of internet te gaan doen.” Mol beantwoordt een e-mail binnen 24 uur met een telefoontje. “Een zieke patiënt zal voor behandeling toch naar de dokter moeten. Ik geloof wel in de combinatie internet en huisarts, ook als oplossing van het huisartsentekort.” Volgens Mol past internetconsult in deze tijd: “Mensen bestellen boeken via internet en regelen hun vakantie online, maar voor een eenvoudig herhaalrecept moeten ze een ochtend vrij nemen, volstrekt achterhaald.” Een emailconsult kost bij dokter Mol € 12,- en een jaarabonnement € 87,50. Positieve ervaringen overheersen, maar er is ook kritiek. Zo liet een collega-huisarts weten: “De instelling van e-maildokters kan de werkelijke problemen in de zorg versluieren. E-maildokters zijn hoogstens een noodzakelijk kwaad.”

Mevrouw Bergman (54) uit Apeldoorn denkt daar anders over. Zij stuurde dokter Mol een mailtje om het middel melatonine aan te vragen. Op grond van haar klachten raadde Mol een bloedtest aan. Daaruit leidde hij af dat de werking van haar schildklier verslechterd was en adviseerde hij bepaalde medicijnen. Mevrouw Bergman is dik tevreden met de emaildokter. De kosten worden bovendien door haar verzekeraar vergoed onder de noemer alternatieve geneeskunde. Ze heeft maar één probleem: “Hoe vertel ik het mijn huisarts?” Internetverwijsbriefje Het lijkt de omgekeerde wereld: een huisarts die doorverwijst naar internet. Voor cliënten van sommige zorgverzekeraars is het realiteit. De huisarts geeft u na afloop van een gewoon consult een ‘internetverwijsbriefje’ mee, met daarop een code. Op www.dokterdokter.nl vult u die code in waarna u uitgebreide informatie krijgt over het betreffende onderwerp. U kunt die informatie gebruiken om na een bezoek aan de huisarts nog eens door te lezen wat hij u verteld heeft. Een digitaal consult is via deze website ook mogelijk. Digitaal consult, wordt u daar beter van?

nummer 4 2004 21 Medicijnen via internet In Nederland gelden voor medicijnenverkoop strenge regels. Een middel als Viagra, levensgevaarlijk voor mensen met hartklachten, is echter via Amerikaanse websites gemakkelijk te bestellen. Soms moet u op een dergelijke site een formulier invullen waarna ‘een arts’ zijn goedkeuring geeft. U schrijft dus als het ware uw eigen verwijsbrief. Dit soort sites kunt u beter links laten liggen. Wie toch om Viagra verlegen zit, kan beter een online consult aanvragen bij huisarts en sexuoloog Peter Leusink via www.erectie.info, dé site voor interactieve behandeling van erectieproblemen. U krijgt antwoord op uw vraag als de betaling (online of overschrijving) binnen is: een consult (inclusief eventueel recept) kost € 9,50, een vervolgconsult € 5,-. Een recept wordt gezonden naar de apotheker van uw keuze, die u zoekt via www.apotheek.nl. Ook www.medicijnen.nl is een online apotheek. Sommige zorgverzekeraars werken met een internetapotheek samen zoals VGZ met www.efarma.nl. VGZ zegt op deze manier geld te besparen en het prijsvoordeel door te berekenen aan de klanten. Spreekkamers Www.spreekkamers.nl bestaat uit links naar hulpverleners met online consult. Bij e-mail- en chatpsycholoog Rick van den Bos koopt u ‘chat-tijd’. Een uur chatten met Van den Bos kost € 40, voor anderhalf uur bent u € 55,- kwijt. Theo Wijlhuizen, internist/bedrijfsarts, is de enige specialist in Nederland die zich uitsluitend met ernstige vermoeidheidsklachten bezig houdt. Een consult (via machtiging) kost € 12,50 en wordt binnen 24 uur beantwoordt. U kunt dokter Wijlhuizen raadplegen via www.altijdmoe.info, toch een stuk minder vermoeiend dan zelf bij hem langs gaan. Achter www.hartspecialist.nl zit cardioloog Peter Remkes. Hij stelt zijn jarenlange ervaring met hartpatiënten ter beschikking aan iedereen die daar behoefte aan heeft. Op een per e-mail gestelde vraag komt doorgaans binnen 24 uur antwoord. Wat kost dat allemaal? “Niets”, is het verrassende antwoord van dokter Remkes. “Wel wordt een schenking op prijs gesteld aan de Stichting Cardiologische Diagnostiek en Research van minimaal vijf euro.” De site wordt goed bezocht. “De verhouding vragenstellers- bezoekers is ongeveer 1 op 22” weet Remkes. “De vragen zijn vrijwel allemaal serieus en gaan meestal over de (hart)ziekte van de vragensteller zelf of iemand uit zijn of haar omgeving. Vaak wordt een toelichting op een diagnose en/of behandeling als verhelderend ervaren.” Voor wie wil weten hoe een (on)gezonde hartslag klinkt: zet de speakers van uw pc flink hard, en beluister en vergelijk de hartslagen op www.medlib.com (klik op heart beats). Vraag het de webpsycholoog Een psycholoog raadplegen wordt nog te vaak gezien als een zwaktebod, weet ook Ineke Suijkerbuijk (www.spreekuurpsycholoog.nl): “Soms is de drempel naar hulpverlening hoog. Ik bied met mijn site een luisterend oor.” Dat heeft sinds de oprichting in augustus 2000 al zo’n 80.000 bezoekers getrokken. “Ik stel geen diagnose, maar geef psychologische informatie en een persoonlijk advies. Ook geef ik literatuur aan. Via mijn site is lotgenotencontact mogelijk, een efficiënte vorm van hulpverlening.” Om de grote hoeveelheid vragen enigszins te beperken rekent zij een symbolisch bedrag van vijf euro voor een persoonlijke e-mail. Vooral jongeren komen met psychische problemen en levensvragen. Senioren komen met vragen over de werking van het geheugen, de angst voor dementie, depressieve klachten. Ook rouw, relatieproblemen en levensfaseproblematiek spelen in deze leeftijdscategorie. Zo maakt Thea zich op het vragenforum zorgen over haar moeder en informeert zij naar kenmerken van dementie. Er volgt niet alleen een uitgebreide reactie van Ineke Suijkerbuijk, maar ook van anderen die de situatie herkennen en met hun eigen verhaal komen. Eigen dossier Op www.medlook.nl kan iedereen voor twaalf euro per jaar een eigen, beveiligd, medisch dossier openen. Met zo’n patiëntendossier kunnen alle betrokken partijen beschikken over alle gegevens van de patiënt. Een veilig idee bij bezoek aan een onbekende specialist, weekendarts of in het buitenland. Ook een arts in Bulgarije kan zien voor welke ziekte iemand behandeld wordt. Men moet dan, in noodgevallen, natuurlijk wel vergezeld zijn van iemand die de persoonlijke code kent en de Bulgaarse arts op Medlook kan wijzen. En hopen dat de arts over een internetverbinding beschikt natuurlijk. Een voorbeelddossier staat op de site. Hier vindt u onder meer online spreekuren. . 20-23Consult.qxd 26-04-2004 15:53 Pagina 21 nummer 4 2004 Zorgverzekeraars Veel zorgverzekeraars zoals Achmea en CZ hebben een uitgebreide site met voor elk wat wils. Op www.achmeahealth.nl ook diagnosehulp en tests, zoals ‘Word ik vergeetachtig?’. Als proef, exclusief voor verzekerden met het Achmea Health pakket: gratis eConsult van psychiaters en psychologen via e-mail. Ook Wouter (45) maakte hiervan gebruik. “Mijn huisarts had mij medicijnen voorgeschreven, maar na het bezoek zat ik nog met vragen. Hij heeft het ook zo druk, na tien minuten sta je weer buiten. Als verzekerde bij Achmea ontdekte ik de mogelijkheid van eConsult. Op de site kon ik met gebruik van een wachtwoord kiezen uit een zestiental psychiaters en psychologen. Ik stelde mijn vraag per e-mail en kreeg tot mijn verbazing al binnen een uur een reactie!” Zo snel zal het niet altijd gaan, maar Wouter was zeer tevreden met het antwoord: “Uitgebreid en duidelijk, precies wat ik wilde weten.” eConsult valt onder het beroepsgeheim van de specialist, gegevens worden niet beschikbaar gesteld aan Achmea of aan derden. Ziekenhuis Ook zonder ziekenhuisopname in het vooruitzicht kunt u zich abonneren op de wekelijkse nieuwsbrief van www.ziekenhuis.nl van de gezamenlijke Nederlandse ziekenhuizen. De site biedt onder andere een woordenboek met medische termen, een online spreekuur, een discussieforum en medische filmpjes. Wie toch een ziekenhuisopname wacht, vindt op www.operatieinfo.nl voorlichting over chirurgische ingrepen, inclusief foto’s en illustraties. Preventieve scan Maar voorkomen is beter dan genezen. Prescan Nederland noemt zich coördinatiecentrum voor preventief medisch onderzoek en is gevestigd in Rheine, een kwartiertje rijden vanaf de Duitse grens. Met speciale MRI- en CT-scanapparatuur wordt een driedimensionale reis door uw lichaam gemaakt om vroege tekenen van een aantal ziekten op te sporen. Geen overbodige luxe volgens Tom den Heijer van de Erasmus Universiteit. Hij promoveerde vorige maand op onderzoek naar Alzheimer. “Die ziekte kan al vroeg worden vastgesteld door een MRI-scan. Daarmee is verschrompeling van de hersenen, atrofie, te zien, wat op Alzheimer kan duiden.” Den Heijer voerde zijn studie uit onder ruim elfhonderd ouderen die ten tijde van de MRI-scan geen klinische kenmerken van dementie vertoonden. “Daaruit blijkt dat hersenatrofie al zes jaar voor de eerste symptomen zichtbaar is op de scan.” Zo’n scan is pijnloos maar natuurlijk niet gratis: een CT-scan van de kransvaten van het hart kost negenhonderd euro, een ‘total body scan’ komt op dertienhonderd euro. De onderzoeken nemen een dag in beslag, na afloop krijgt de klant meteen de uitslag. Prescan zorgt voor de begeleiding en eventuele nazorg. Info: www.prescan.nl. Vivici Vivici afficheert zich als ‘s werelds beste digitale dokterspost en dat terwijl er geen dokter aan te pas komt, behalve initiatiefnemer dokter Stef Verlinden.

Op www.vivici.nl kunt u op elk moment van de dag en 365 dagen per jaar binnen vijftien minuten een diagnose krijgen over aard en ernst van een aandoening. PC Plus nam de proef op de som en meldde zich met hoofdpijn. 37 vragen later verscheen de heldere conclusie op het beeldscherm: ‘Neem contact op met uw huisarts’. De site is nog in ontwikkeling maar Vivici heeft intussen patent verkregen over de achterliggende technologie die deze digitale dienst mogelijk maakt. 22 Voordelen

• geen ingesprektoon
• geen tijdverlies met wachten in de wachtkamer
• meer tijd om vragen te formuleren en antwoorden te lezen
• second opinion
• laagdrempelig

Nadelen

• geen echt persoonlijk contact
• enige kennis van pc en internet noodzakelijk
• niet alle verzekeraars vergoeden
• moeite doen om betrouwbaarheid te achterhalen
• beveiliging persoonlijke gegevens

Deze klacht heeft een eigen website.
E-maildokter 26-04-2004 15:53 Pagina 22 nummer 4 2004 23 Senioren Op de website van de Stichting Gezondheid voor Ouderen www.homestead.com/sgvo kunt u per e-mail een medische vraag stellen over veroudering of verouderingsziekten. Prof. dr. G.J. Ligthart, voorzitter van de stichting, pleit voor een ‘consultatiebureau voor ouderen’ met bijvoorbeeld een eerste afspraak op de leeftijd van 50 en vervolgens leeftijdsgericht testen. In Hilversum begint dit jaar een proef. Via het online spreekuur op de website www.gezondheidsplein.nl is een zestal artsen gespecialiseerd in ‘50-plus’ onderwerpen. U kiest hen op grond van specialisme (en foto). ‘Cyberchonders’ De combinatie internet en gezondheidszorg is niet meer weg te denken meent huisarts Hans Koch, betrokken bij de ontwikkeling van diagnosehulp op de site van Achmea. “Maar het gevaar bestaat dat informatie verkeerd wordt geïnterpreteerd. Ik zie mensen die via internet alles van een ziektebeeld afweten, maar dat niet in de juiste context kunnen plaatsen; hun hoofdpijn kan niet anders meer zijn dan een hersentumor. Deze ‘cyberchonders’, hypochonders die via internet alles willen weten over een ziekte, vormen een nieuwe groep patiënten die bij de huisarts aankloppen. Zij willen eigenlijk alleen gerustgesteld worden.” Over hoofdpijn gesproken: heeft u van al dat ‘medisch surfen’ hoofdpijn gekregen? Dan snel naar www.hoofdpijnpagina.nl of sluit u aan bij www.hoofdpijnpatienten.nl. Betrouwbaar? Hoe weet u of een site betrouwbare informatie verstrekt? Www.cholesterol.nl biedt gedegen info over de risico’s van een hoog cholesterolgehalte en hoe u dit kunt verlagen. In de disclaimer staat echter dat de website onder verantwoordelijkheid valt van de farmaceutische fabrikant Pfizer, die ook cholesterol verlagende producten verkoopt. Al wil dat nog niet zeggen dat zo’n site slechte info verschaft, het is toch een indicatie dat ze niet helemaal onafhankelijk zijn. Diagnose voor een betrouwbare medische site: • Is er een contactadres? Alleen e-mailadres is onvoldoende.

• Hoe zijn de medische kwalificaties? Check het BIG-register.
• Is men lid van een beroepsvereniging?
• Hoe commercieel is de website? (Zie disclaimer)
• Is de doelgroep duidelijk omschreven, en behoort u daartoe?
• Lees de privacybepalingen.
• Vergelijk een aantal alternatieven.
• Zoek eventueel referenties door (na)vraag op fora of nieuwsgroepen.

Meer gezonde sites www.bigregister.nl Controleer of een arts bevoegd is of niet. www.consumed.nl Grootste medicijnenwebsite van Nederland. www.e-healthplatform.nl Initiatief van artsen, IT-deskundigen en zorgverleners. www.gezondheid.be De gezondheidssite voor Vlaanderen. www.interapy.nl Digitale psychotherapie op maat. www.medischestartpagina.nl Nuttig van patiënt tot arts. www.medischnet.nl Veel links, van alarmcentrale tot ziekenhuizen. www.medisoft.nl Veel links, van alternatief genezen tot zorgcentra. www.mediwijzer.nl Toegangspoort naar betrouwbare info door artsen. www.meldpuntbijwerkingen.nl Heeft ook een meldformulier voor patiënten. www.mijnzorg.nl Christelijk zorgplein. www.ouderenzorg.pagina.nl Veel links voor ouderen en zorg. www.patientenlinks.nl Voor de patiënt en zijn omgeving. www.taboeziekten.nl Van eczeem op vervelende plekjes tot slechte adem. www.zorgwijzer.nl Zoek de zorg in uw regio. ?œ Website van de Stichting Gezondheid voor Ouderen.